8 dekabr 2020-ci il tarixində Gürcüstanın xalq müdafiəçisi və Avropa Şurası ortaq onlayn konfrans keçirdi və burada Avropa Şurası tərəfindən dəstəklənən Qadına Cinsi Zorakılığa Ədliyyə tərəfindən edilən bir sorğunun nəticələrini təqdim etdi. Bu sorğu, İstanbul Konvensiyası və İnsan Hüquqları Standartları baxımından cinsi zorakılıq cinayətlərinə görə cinayət təqibini qiymətləndirən Gürcüstanda ilk hesabat olduğundan məzmun baxımından unikaldır.

Tədqiqat, 2017-ci ildə İstanbul Konvensiyasının təsdiqlənməsindən sonra cinsi zorakılığa qarşı qanunvericilik və məhkəmə maneələrini nəzərdən keçirir və bu cür cinayətlərə dair qanunvericilik, siyasət və praktikanı təkmilləşdirilməsi üçün tövsiyələr verir.

Tədbirdə Gürcüstanın xalq müdafiəçisi Nino Lomcaria, Avropa Şurası Gürcüstan Ofisinin rəhbəri Natalia Vutova və Baş nazirin insan hüquqları və cinsiyyət bərabərliyi məsələləri üzrə müşaviri Lela Akiaşvili çıxış etdilər.

Tədqiqatın əsas tapıntılarına görə, Gürcüstanda cinsi təcavüz faktlarına görə müraciətlik nisbəti hələ də aşağıdır və ədalət yalnız az sayda işdə təmin olunur. 2 illik istintaq dövründə (2017-ci ilin iyunundan 2019-cu ilin mayına qədər) polisə cinsi zorakılıq barədə 361 məlumat daxil olmuş, bunlardan 251 iş araşdırılmış və yalnız 26 hökm verilmişdir. Bunlardan 20-si cinsi təcavüz törətməkdə günahkar kimi tanındı, 6-sı isə cinsi təcavüzdə bəraət aldı. İşlərin heç birində ədalət sistemi cinsi zorakılığı qadınlara qarşı ayrıseçkilik forması kimi qəbul etməmişdir.

Bununla birlikdə, Gürcüstan Cinayət Məcəlləsində cinsi zorakılıq günahının tərifləri (Maddə 137-139) beynəlxalq insan hüquqları standartlarının tələb etdiyi kimi qurbanın sərbəst və könüllü razılığının olmamasına əsaslanmır.

Cinsi zorakılıq hallarında dəlil standartı praktik olaraq kifayət qədər məhdudlaşdırıcı və sərtdir, zərərçəkmişin ifadələri müxtəlif mənbələrdən gətirilən dəlillərlə təsdiqlənmədikcə cinayətkar məhkəməyə cəlb olunmur. Bu cür standartlar insan hüquqları sənədlərinin tələblərinə ziddir və günahkarların cəzasız qalmasına səbəb olur.

Qadın məhkəmə ekspertlərinin azlığı çox vaxt zərərçəkmişin müayinəsinə mane olur. Əksər hallarda praktikada ekspert rəyinin olmaması istintaqın davam etməməsi və günahkarın məsuliyyət daşımaması deməkdir. Cinayət prosesi zamanı qurbanlara tez-tez alçaldıcı suallar verilir, bu, onların ləyaqətlərinin pozulmasına, etibarlılığının şübhə altına salmasına və bəlkə də ikinci dərəcəli zərərlərinə səbəb olur.

Tədqiqat iclasda hüquqşunas Tamar Dekanosidze tərəfindən təqdim edildi. Daxili İşlər nazirinin müavini Nino Tsatsiashvili, Baş Prokurorun müavini Natia Merebaşvili, Vəkillər Kollegiyasının İcraçı direktoru Qiorqi Çexani ölkədəki mövcud vəziyyət və çətinliklərdən danışıblar. Və Gürcüstan Ali Məhkəməsinin Analitik şöbəsinin nümayəndəsi Elene Ğvincilia. Cinsi təcavüz hadisələri və razılığa əsaslanan cinsi zorakılıq qanunvericiliyi Avropa Şurasının mütəxəssisi Coanna Evans tərəfindən Böyük Britaniyanın timsalında nəzərdən keçirildi. Onlayn konfransı Gürcüstanın xalq müdafiəçisi müavini Yekaterine Sxiladze idarə etdi.

İclasda hökumət və qeyri-hökumət sektorunun, yerli və beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri iştirak etmişdir.